In gesprek met Sofie Palmers
Sofie Palmers (1983) is actrice, theatermaker en audiokunstenaar. We ontmoeten elkaar in de Grote Zaal van de Matterhorn in Borgerhout. Ze heeft net al haar muziekinstrumenten geïnstalleerd voor haar komende residentieweek - het is snel duidelijk dat ze verschillende projecten door elkaar heeft lopen. In kleermakerszit tussen de microfoons, loopstations en kabels, met een tas thee in de handen, vertelt ze geanimeerd over het achterste van de tong, de angst van het concrete en de bron van het buitenzijn.
Door Veerle De Caestecker
“Je kan ontzettend fantasierijk gaan, echt helemaal wegvliegen.”
Waar ben je op dit moment mee bezig?
Ik ben echt met veel tegelijk bezig. Ik ben mijn twee kinderen aan het opvoeden en aan het verhuizen naar een groenere, lichte en ruime plek. Dus dat is fijn om naar uit te kijken. En als maker of bedenker ben ik nu echt aan het zoeken hoe ik verder wil. Vorig jaar heb ik twee mooie voorstellingen gemaakt en daar ben ik dit jaar mee aan het toeren. Momenteel ben ik ook samen met Katrien Pierlet een filosofische podcast aan het ontwikkelen voor kinderen. Daaraan wil ik graag in het Watlab komen werken. Maar overall ben ik bezig met terug te keren naar het plezier van dit allemaal (lacht). Om wat tijd te nemen, projecten echt te laten rijpen en te connecteren met plekken en mensen die nieuwe ideeën kunnen ondersteunen.
Hoe verloopt jullie samenwerking voor de podcast?
Wij zijn echt een heel goede tandem. Ik denk dat we ondertussen bijna twaalf jaar samenwerken. We hebben elkaar leren kennen bij een project in Cultuurcentrum Hasselt, waarbij ze vroegen om in een kinderkamer een voorstelling te maken, met de dingen die daar staan en de fantasie die daar dan opduikt. Katrien en ik zaten op hetzelfde parcours en hebben samen een radioprogramma verzonnen voor in het busje dat het publiek vervoerde. De kiemen voor onze podcast lagen dus eigenlijk al in onze eerste ontmoeting. Ik vind het heel fijn om in een creatief proces te pingpongen, omdat je elkaar daarin versterkt. En dat dan afwisselen met momenten waarop je dan even heel hard doorwerkt op jezelf.
Op welke manier denk je dat het Watlab je zal helpen tijdens je maakproces?
In het Watlab zal ik voornamelijk onderzoek doen of de podcast monteren. Ik heb het nodig om me ergens eerst echt goed in in te lezen, om te weten waarover we het gaan hebben. Anders is het te ijl voor mij. Als ik een podcast-aflevering over taal wil maken, dan moet ik bijvoorbeeld weten hoe dat in de hersenen werkt, hoe we taal aanleren en wat er aangeboren is. Dat is dan de germaniste in mij die wakker wordt.
Het Watlab is ook fijn om buitenshuis te zijn en om verbonden te zijn met andere makers. Ik kijk uit naar de inhoudelijke gesprekken tijdens de intervisieavonden. Ik sta open voor nieuwe kruisbestuivingen tussen verschillende media, personen of parcours.
Vanwaar komt je voeling met jeugdtheater en -audio?
Misschien omdat ik zelf als kind met theater ben gestart. Ik ben als 15-jarige bij fABULEUS beginnen spelen en zo ben ik er wat ingerold. Kinderen zijn ook gewoon een erg fijn publiek om voor te spelen. Je kan ontzettend fantasierijk gaan, echt helemaal wegvliegen. Ze zijn nog onbevangen, dus je kan ze nog in alles meenemen. Dat is zo tof. Als speler mag je soms ook wel echt met heel wat dingen uit de kast komen, want als de focus op is, dan is die echt op. Ik vind het fijn om van doelpubliek af te wisselen, want soms mis ik in het maken voor kinderen de iets meer ingewikkelde humor. Al zorgen we er steeds voor dat, als we iets maken voor kinderen, er telkens ook een extra laag in zit voor de volwassen luisteraar. (lacht)
“Ik schrijf geen boeken, ik schep liever een sfeer om die dan open met het publiek te communiceren.”
Hoe zijn jullie op het idee gekomen om een filosofische kinderpodcast te maken?
Ik kreeg een aantal jaren geleden een beurs om me in audio te verdiepen. Eén van de delen in mijn onderzoek was hoe kan mijn ervaring in jeugdtheater doorsijpelen in audio voor kinderen. Ik geloof namelijk dat er nog veel onontgonnen terrein te verkennen is in podcasts voor een jong publiek. Katrien en ik maakten eerder het luisterverhaal Radio Fiona en een speelse audioguide voor de Schouwburg in Leuven. Nu gaan we de meer filosofische toer op. We kijken naar hoe wonderlijk een mens in elkaar zit en proberen het ontastbare op een humoristische en ontroerende manier tastbaar te maken. De mens is best wel een speciaal wezen. Wat als we daar nu eens bij stilstaan? We gaan aan de slag met thema’s zoals taal, schoonheid, humor, of vertrouwen.
Waar sta je in dat proces?
We waren door productionele en administratieve zaken even verdwaald in al het geregel, te lang weg van de inhoud, maar nu hebben we besloten dat we ons eerst focussen op het leuke, iets moois maken en voor de rest wel weer zullen zien. Dat vraagt meer tijd, maar dat is niet erg. Nu zijn we de personages aan het uitzoeken: de één is de vrager en de andere meer een doener. Maar daar zitten we echt nog in het prille begin. Bij de aflevering over taal, bijvoorbeeld, kan het gaan over letters die we bij elkaar gooien en tot één papje maken dat we in de oven steken. Of op een petrischaal leggen en zo onderzoeken. Het is gewoon heel leuk om zo vrij te mogen gaan in je hoofd.
“Juist meer mensen het woord geven die niet elke dag gehoord worden, op een heel pure en speelse manier.”
Je maakt vooral literatuur buiten het boek. Is dat een bewuste keuze?
Van jongs af aan ben ik een talig denker. Als kind schreef ik veel poëzie en ik heb toen ook weleens een boekje geschreven. Toneel is er toen zo wat tussen gewandeld, het samen spelen ervan vind ik heel leuk. Maar echt boeken schrijven is geloof ik niets voor mij. Voor een boek moet je lang zitten, dat zit niet in mijn natuur. (lacht) Ik vind het ook niet altijd zo tof of gemakkelijk om een verhaal of duidelijk plot te verzinnen; ik schep liever een sfeer of open structuur om van daaruit iets met het publiek te communiceren. Ik ga heel graag naar de essentie, en dan is een verhaaltje daarrond opbouwen soms lastig. Terwijl ik er wel van overtuigd ben dat dat helpt, om mensen mee te kunnen nemen.
“Het is voor mij een werkpunt om mijn eigen ding te doen en niet te maken wat ik denk dat nodig is.”
Heb je het gevoel dat er voordelen zijn aan het werken in verschillende media?
Vorig jaar heb ik een stuk geregisseerd met jongeren bij fABULEUS: OFF THE RECORD. Tegelijkertijd was ik toen ook zelf op tournee. Daardoor kon ik heel snel schakelen van het perspectief van de regisseur naar de speler. Wanneer ik merkte dat iemand ergens op vast liep, kon ik vanuit eigen ervaring meespreken of geruststellen. Maar even goed wandelt mijn audio door mijn voorstellingen en brengt dat ook weer nieuwe lagen binnen, wat heel fijn is om zo te kunnen werken.
Zijn er thema’s die je doorheen je verschillende projecten blijven achtervolgen?
Ik kom altijd terecht bij de binnenkant van mensen. De psychologie en het voortdurende zoeken van de mens, vind ik heel intrigerend. Volgens mij komt dat omdat ik zelf heel erg zoekende ben. Ik wil mensen laten zien of horen zoals ze zijn. Het is eigen aan mij dat ik in alles het menselijke - die kwetsbaarheid of die complexiteit - zie en ik wil dat dan ook graag aan anderen tonen. Daar zit ook veel herkenbaarheid en troost in. In de podcast aflevering over taal lijkt het me goed om een anderstalige nieuwkomer of iemand die stottert aan het woord te laten. Juist meer mensen het woord geven die niet elke dag gehoord worden, op een pure en speelse manier.
Wat is je grootste blokkade in je artistieke werk?
Ik vind het heel lastig om op voorhand in te schatten hoe ik me ga voelen na een tournee, wanneer ik met iets nieuws moet beginnen. Soms moet ik me twee of drie jaar op voorhand afvragen of het leuk gaat zijn als ik ergens een week op residentie zit. Ik probeer nu een manier te vinden om alles in goede banen te leiden en te zorgen dat ik onderweg ook een beetje geniet, want momenteel voelt alles eventjes te versnipperd.
Het is voor mij ook een werkpunt om mijn eigen ding te doen en niet te maken wat ik denk dat nodig is. En het ook toelaten wanneer iets meer tijd nodig heeft dan gepland. Meestal is dat in zo’n proces echt vastrijden, losmaken, vastrijden, dan denken dat je het doorhebt om je vervolgens weer keihard vast te rijden.
Je hebt het in dit gesprek vaak over de natuur, het licht en het groene. Zijn dat constantes die jou daarbij helpen?
Wanneer het niet lukt en ik even iets stil moet leggen, ga ik altijd even terug naar de bron van het buitenzijn; om te doen wat mijn natuur nodig heeft in plaats van dat geplande of sturende van mijn hoofd de hele tijd. Ik heb een abonnement op het ‘t Dak in het Groen Kwartier (bij de grootste dakboerderij van Vlaanderen, gelegen op de daken van de gerenoveerde pakhuizen van de PAKT-site, red.). Het idee dat er niets boven je hoofd is, alleen maar licht en een horizon voor je, dat is voor mij echt een enorme breker van dit alles.
Waar vind je jouw inspiratiebronnen?
Ik ben een performer, dus zie vooral inspiratie in mensen die heel vrij en gedurfd op een podium kunnen staan, zonder te veel remmingen. Eigenlijk lees ik niet zo veel, en ik ga daar ook niet echt naar op zoek. Op interessante boeken stoten gebeurt eerder stommelings. Het menselijke gedrag blijft mijn grootste inspiratiebron. De situaties waarin we terechtkomen of de dingen die we zeggen. Zo lijkt tegenwoordig de gouden zin: “Het is wat het is.” Dat heeft zo’n schijnbaar grote betekenis, maar zegt eigenlijk helemaal niets. Zo van die kleine gedragingen of patronen steken mij aan.
Benieuwd naar het werk van Sofie?
Kijk dan zeker eens op haar website!
Sofie Palmers (1983) is actrice, theatermaker, schrijfster en audiokunstenares. In 2009 studeerde ze af aan de Tone
Sofie Palmers (1983) is actrice, theatermaker, schrijfster en audiokunstenares. In 2009 studeerde ze af aan de Toneelacademie van Maastricht. Ze speelde onder andere bij Skagen, Compagnie De Koe, Het Paleis, BRONKS en Martha!Tentatief, en schrijft ook zelf. In 2016 was ze te zien in L’étude (nu slaat de chaos toe), waarin ze zich samen met Sien Eggers en Jessa Wildemeersch afvraagt of de vrouwenrollen in de stukken van Shakespeare de tand des tijds kunnen doorstaan. In 2018 schrijft en speelt ze in Den beer heeft mij gezien, een voorstelling waarvoor ze twee weken met dezelfde collega’s naar Rusland trok. Haar ervaringen in Rusland verwerkte ze in haar eerste podcast Moscow Mania. Sindsdien maakte ze ook het luisterspel voor kinderen Radio Fiona en een audioguide voor de Leuvense Schouwburg en de Asiat site in Vilvoorde. Afgelopen seizoen ging ze in Arenberg in première met haar muzikale solo In de Coulissen en schreef en regisseerde ze de jongerenvoorstelling Off the Record bij fABULEUS. Op het scherm was Sofie te zien in onder andere De Helaasheid der Dingen, En toen kwam ons ma binnen, Zuidflank, Safety First, Vermist en Callboys.
...
Watlab
Het Watlab is een atelier, een broedplek, een laboratorium in de Blikfabriek in Hoboken waar de residenten dag en nacht terecht kunnen om elk aan hun eigen projecten te werken, en samen in gesprek gaan over het creatieproces.
Meer over dit project