In gesprek met Seckou Ouologuem
Seckou Ouologuem is slamdichter, rapper, schrijver, theatermaker, en eventorganiser. Seckou is een van de grondleggers van de slamscene in Vlaanderen. Hij is mede-oprichter van ‘Capital Slam’, een Vlaamse Scholencompetitie voor poëzie en van Word Wa(a)r, een conceptueel theater/rapbattle platform. In 2020 en 2021 was hij Stadsdichter van Antwerpen. Voor het interview installeren we ons in het café van De Studio, waar het Watlab ondertussen de zolder heeft ingepalmd. Er is koffie, maar geen melk - al blijkt dat geen probleem te zijn, naast kurkuma en munt heeft Seckou ook melkpoeder op zak. Alvast onder de indruk, ga ik met hem in gesprek over chaotisch schrijven, een wereld in beweging, en chocolade.
Door Lora De Baeremaeker
“Het is fijn om samen te kunnen klungelen aan dingen, en evengoed samen overwinningen te boeken.”
Wat sprak je aan bij de residentie in het Watlab?
Ruimte. Dat was het eerste wat me aantrok. Ik ben niet iemand die goed in een café of thuis kan schrijven; ik heb een aparte plek nodig waar ik kan werken zonder afleiding, maar wel binnen een omgeving die creativiteit stimuleert. Het Watlab biedt precies dat: een ruimte waarin je kunt focussen, omringd door andere kunstenaars. Er is contact, maar je hebt ook je eigen plek. Dat evenwicht vind ik belangrijk. Daarnaast is het inspirerend om te kijken waar anderen mee bezig zijn, om vragen aan elkaar te kunnen stellen en elkaar te kunnen steunen. Het werk doe je sowieso zelf - schrijven doe je alleen, maar ik denk dat er heel veel meerwaarde zit in het vinden van anderen die dat ook aan het doen zijn, die een soort gelijkgestemdheid ervaren met elkaar. Dat kan op verschillende vlakken zijn - dat kan door ambitie zijn, dat kan door het soort werk zijn, de vorm die ze gebruiken, eender wat. Het is fijn om samen te kunnen klungelen aan dingen, en evengoed samen overwinningen te boeken.
Waar ben je momenteel mee bezig?
Ik jongleer tussen praktische en creatieve dingen. Een project afschrijven terwijl ik de partners en middelen zoek voor een nieuw project. Gedichten schrijven en manieren zoeken om ze in de wereld te zetten. Er zijn zoveel verschillende manieren om te publiceren naast een bundel of een performance, daar experimenteer ik graag mee. Tegelijkertijd denk ik veel na over de context waarin ik wil werken: met wie, onder welke voorwaarden, hoe dat proces loopt. Het is een constant balanceren tussen schrijven, nadenken en plannen maken. Daarnaast experimenteer ik met het combineren van tekst met visuele en auditieve media, om mijn verhalen op een andere manier tot leven te brengen. Ik ben constant op zoek naar de juiste vorm voor wat ik schrijf. De tracks die ik maak zijn sowieso niet geschikt om op papier te komen staan - dan wordt het iets helemaal anders, iets dat niet uit mij komt. Dat probeer ik nu bijvoorbeeld te doen via Polarsteps, een reisapp waarin je kan aanduiden waar je bent geweest, en daar beeld bij toevoegen. Ik ben dat nu aan het gebruiken om een soort archief te maken van mijn schrijven. Ik zie schrijven als een proces dat niet alleen in woorden plaatsvindt, maar vooral in beelden en klanken. Daarom vind ik het belangrijk om alles wat ik maak te kunnen opnemen, of op een bepaalde manier te kunnen belichamen.
“Zowel het schrijven als het maken van chocolade vragen om een gevoeligheid voor materiaal en vorm.”
Daarnaast maak je ook soms chocolade. Hoe is dat begonnen?
Dat begon als een project tijdens mijn stadsdichterschap. Ik wilde iets maken dat zowel een artistieke als een sociale boodschap had. We ontwierpen chocoladehandjes: middelvingers over seksisme, vuistjes over racisme, die we vervolgens op publieke plekken uitdeelden. Dat vroeg om een bepaalde techniek, dus ben ik cursussen gaan volgen. Eerst 5 maanden, dan nog eens 5. Er blijven nog enkele modules over om een zogezegd volwaardige of gediplomeerde chocolatier te zijn. Het gaat echter meer over je creativiteit en smaak want net als in poëzie is een diploma enkel een hulpmiddel. Het gaat vooral om wat je doet, hoe je het doet en hoe het binnenkomt. Wat mij vooral fascineerde, was de symboliek achter chocolade. Het is een product met een koloniale geschiedenis, een geschiedenis van uitbuiting en ongelijkheid. Door er kunst mee te maken en die geschiedenis te benoemen, ontstaat er een dialoog. Het is een interessant product om mee aan de slag te gaan.
“Ik word geïnspireerd door de wereld in beweging.”
Zie je gelijkenissen tussen chocolade maken en schrijven?
Hoe je chocolade maakt, zegt iets over je stijl, net zoals bij schrijven. Ben je iemand die alles minutieus wil perfectioneren, of ga je voor spontaniteit en rauwheid? Bij chocolade maken werk ik heel precies: geen bubbeltjes, geen imperfecties. Zo ben ik ook in mijn teksten, mijn performances zijn echter veel losser. Als ik optreed, beslis ik soms pas vijf minuten van tevoren wat ik ga brengen. Die wisselwerking tussen controle en vrijheid zie je zowel in mijn chocolade als in mijn literatuur. Beide processen vragen om een zekere gevoeligheid voor materiaal en vorm. Bij het schrijven draait het om de klank van woorden, het ritme van zinnen, de spanning tussen betekenis en interpretatie. Bij het chocoladeproject draait het ook om de boodschap, want de handjes worden vergezeld met teksten. Er zit echter veel meer onder. Herkomst, geschiedenis, de knipoog naar ons souvenir "Antwerpse Handjes" en de miljoenen afgehakte handen tijdens het bewind van Leopold 2. Langs de andere kant is chocolade een ongelofelijk lekker en veelzijdig product. Het hele project is best controversieel. In beide gevallen probeer ik iets tastbaars te maken dat resoneert bij mensen, dat iets oproept, dat blijft hangen.
Wie of wat inspireert je?
De wereld in beweging. Alles, eigenlijk. Kleine dingen, toevallige ontmoetingen, structuren in de natuur, politieke verhoudingen, de geschiedenis van materialen zoals chocolade. Maar ook grote thema’s: macht, economie, hoe mensen zich verhouden tot hun omgeving. Inspiratie komt niet altijd op een positieve manier. Soms is het de absurditeit van een situatie die me aanzet tot schrijven. Daarnaast vind ik inspiratie in reizen. Andere culturen, andere perspectieven, nieuwe geluiden en geuren: dat alles voedt mijn verbeelding.
Heb je nog plannen voor de nabije toekomst?
Te veel om op te sommen, er is zoveel mogelijk en dat overweldigt me soms. Ik moet me beter leren richten op 1 ding en dat dan af- en uitwerken, maar er zijn zoveel vormen om mee te experimenteren: literatuur combineren met video, audio, interactieve media. Ik wil blijven zoeken naar manieren om mijn werk een plek te geven, niet alleen op papier, maar ook in andere vormen en contexten.
Seckou Ouologuem (1985) is slamdichter, rapper, schrijver, theatermaker en eventorganiser. Zijn passie voor poëzie
Seckou Ouologuem (1985) is slamdichter, rapper, schrijver, theatermaker en eventorganiser. Zijn passie voor poëzie groeide voort uit rapcyphers met vrienden enkele decennia terug toen hiphop nog een voornamelijk conscious gebeuren was. Toepasselijk was zijn playground het conscience plein, een plek toegewijd aan een schrijver die zijn volk leerde lezen en schrijven. Seckou is een van de grondleggers van de slamscene in Vlaanderen. Hij is de oprichter van ‘Capital Slam’, een Vlaamse Scholencompetitie voor (slam)poëzie, mede-oprichter van Word Wa(a)r, een conceptueel theater/rapbattle platform. Via poëzie, rap, seni-theaterachtige stukken en acties zoals sit-ins, publieke performances en middelvingerchocolade probeert hij de stad bewuster te maken en met elkaar te verbinden. De stad is van iedereen en dit moet ook voelbaar zijn in de poëzie. In 2008 won hij de kifkifaward, in 2017 werd hij Belgisch kampioen en 4e van de wereld in rap (EOW), in 2020 werd hij stadsdichter van Antwerpen, in 2023 museumdichter van Brugge en won hij de Nederlandse Johnny award. Hij won nog twee andere awards zoals die van De Vandale woordenboek organisatie (2019) en de Diesel Award (2006) maar die gaf hij terug omdat zij respectievelijk racisme verdedigen en oplichters bleken.Met het organiseren van platforms voor poëzie zoals "iedereenstadsdichter", WORDt (poëzie platform) en Capital Slam (scholenslam) wil Seckou poëzie dichter bij de mensen brengen en terug relevanter maken. Tegelijkertijd is poëzie ook gewoon een van de weinige tools die hij ter beschikking heeft om onverdund te zeggen waar het op staat. Om in de straten, instituten en in de media een stem van de stad, die van de minder gemachtigde mens te laten horen.Seckou verzorgt workshops, optredens en installaties in scholen, gevangenissen en instituten en is onderdeel van meerdere dekolonisatiegroepen in Vlaanderen, want die zijn hard nodig.
...
Watlab
Het Watlab is een atelier, een broedplek, een laboratorium op de zolder van De Studio in Antwerpen, waar de residenten dag en nacht terecht kunnen om elk aan hun eigen projecten te werken, en samen in gesprek gaan over het creatieproces.
Meer over dit project
