In gesprek met Ravi Rosoux
Ravi Rosoux schrijft. Het liefst in het wilde weg. Geen conventies, alles ondergeschikt aan de richtingloosheid. Hij is gepubliceerd in Kluger Hans, Katern, stond op de shortlist van VloedSchrijft, heeft een maakresidentie gevolgd op KONVOOI, en je vindt zijn crypto’s maandelijks terug in de nieuwsbrief van VONK & Zonen. In het Watlab werkt hij aan zijn debuutroman, aan de dingen die hem daarvan afleiden en er terug naartoe brengen. In ons gesprek hadden we het over zijn zoektocht naar authenticiteit, zijn fascinatie voor de wisselwerking tussen taal en wiskunde, en verhalen die zichzelf presenteren als verwant-aan hoe-de-dingen-echt-gebeuren.
Door Diana Kistaubaeva
De idee van originaliteit is soms best confronterend.
Wat hoop je tijdens deze residentie te ontdekken?
Ik hoop te ontdekken wat voor maker ik ben. Ik ben nog steeds op zoek en ben benieuwd naar hoe ik mijn werk kan afstemmen op dat van de andere makers hier. Mijn opleiding was een beetje het tegenovergestelde van wat ik nu doe. Ik ben opgeleid als scenarist in een filmschool, waar ze ons vooral structurele kaders aanleerden. Dat voelde vaak als zwemmen tegen de stroming in. Hier in het Watlab probeer ik m’n eigen stroming te volgen. Ik heb ook steeds meer interesse om zelf op het podium te staan en in contact te komen met mensen. Ik heb een paar teksten gepubliceerd, maar hoed mezelf voor verwachtingen, voornamelijk voor die van mezelf jegens mezelf.
Ik besloot om alles los te laten en simpelweg te schrijven.
Hou je ervan om in het ongewisse te blijven?
Ik heb niets tegen amateur zijn, wanneer dat betekent dat het je minder geremd maakt. Ik focus me niet zozeer op vakmanschap in mijn eigen werk. Ik hou ervan om te maken vanuit een drijfveer, niet vanuit gestandaardiseerde vaktechniek. Ik hoop dat mijn artistieke praktijk altijd een plek blijft waarin ik mijn liefde voor het maken kan uiten, zonder dat het als werk aanvoelt.
Wanneer je aan vakmanschap doet, is er altijd de druk om je te meten met wat er aan je vooraf ging, om te voldoen aan een bepaalde standaard. Ik vind het juist veel interessanter om te experimenteren en daarbinnen mijn eigen pad te effenen. De idee van originaliteit is soms best confronterend. Wanneer je denkt dat iets volledig van jou is, ontdek je al snel dat anderen iets soortgelijks hebben gedaan. Dat is niet per se slecht; het zorgt juist voor een gevoel van verbondenheid. De idee dat je niet de enige bent die zich bepaalde vragen stelt, is geruststellend. Het is waardevol om deel uit te maken van een groter geheel.
Heb je ooit een keerpunt gehad in je creatieve ontwikkeling?
Dat had ik tijdens mijn masteropleiding. Ik werkte er aan een novelle en botste al snel tegen de grenzen van mijn artistieke praktijk aan. In het begin van mijn studie schikte ik mijn teksten naar wat ik dacht dat lezers van een schrijver verwachten: structuur, geloofwaardigheid, wederkerende elementen, plot. Ik besloot om alles los te laten en simpelweg te schrijven. Ik begon met één zin of passage, en liet de tekst – van daaruit – zichzelf ontwikkelen. Het was een proces van proberen, jezelf openstellen voor tekst, en er niet steeds een heilige macht over willen uitoefenen, maar het zichzelf laten dirigeren. Die vrijheid hielp me bij de remmingen die ik ondervond in mijn schrijfpraktijk. Ik ontdekte dat mijn werk veel meer op zichzelf kan staan als ik de druk van perfectie loslaat.
Taal werkt in grijstinten; er is geen eenduidige 'juiste' of 'foute' manier om een tekst te interpreteren.
Zijn er terugkerende thema’s in je werk?
Geloofwaardigheid vind ik op dit moment heel interessant. Niet in de zin van 'realistisch' of 'waarheidsgetrouw', maar verhalen die zichzelf presenteren als verwant-aan hoe-de-dingen-echt-gebeuren, terwijl die eigenlijk enorm geconstrueerd zijn. We geloven in een verhaal, waarvan we weten dat het een constructie is.
Ik ben ook altijd gefascineerd geweest door de relatie tussen taal en wiskunde. Taal werkt in grijstinten; er is geen eenduidige 'juiste' of 'foute' manier om een tekst te interpreteren. Wiskunde daarentegen is veel strikter: het is oftewel juist, oftewel fout. Wat me intrigeert, is hoe die verschillende systemen elkaar kunnen raken. Bijvoorbeeld, in de wiskunde zijn haakjes heel belangrijk omdat ze aangeven wat eerst komt, wat er dus eerst 'berekend' moet worden. In taal is het andersom; wat tussen haakjes komt te staan, is een bijgedachte, iets waar zonder de tekst buiten de haakjes nog steeds moet functioneren. Ik ben benieuwd naar de manieren waarbij taal op een wiskundige manier kan worden gestructureerd. Ik kan niet echt van een thema spreken binnen mijn werk, eerder interesses, maar ik merk wel dat ik in het leeuwendeel van mijn teksten extratekstuele elementen probeer te onderzoeken.
Waar ben je op dit moment mee bezig?
Ik werk aan verschillende dingen. Een van de projecten is een experiment dat ik samen met een bevriend maker aan het uitvoeren ben, gebaseerd op het werk van de Franse schrijver Georges Perec. Hij ging drie dagen op een pleintje in Parijs zitten om alles te beschrijven wat er voorbij kwam. Wij hebben dit ook gedaan, en zijn nu aan het uitzoeken wat voor vorm dat zou kunnen krijgen. Ook veel taalspelletjes: een acroniem in perpetuum , cryptogrammen, etc. Het zijn voornamelijk elementen binnen de novelle waaraan ik werk die me even op een zijspoor zetten (ook kunnen doen ontsporen) en me volgens die weg in contact brengen met andere ideeën en dan – een paar ervaringen rijker – weer richting de novelle stuwen.
“Ik vraag de lezer welwillend mee te gaan op expeditie.”
Wat hoop je dat je werk bij mensen teweegbrengt?
Ik hoop dat ik mensen kan uitdagen, dat er een relatie ontstaat tussen schrijver en lezer. Ik wil dat mijn werk iets van de lezer vraagt. Niet per se iets dwingends, maar wel dat de lezer bereid is zich aan te passen en zich in te spannen. Het gaat niet om moeilijke teksten maken om lezers te couilloneren, maar om de ervaring rijker te maken door een bepaald niveau van betrokkenheid te vragen en welwillendheid om samen op expeditie te gaan, waarbij ik zeker niet de enige wil zijn die met de vinger wijst, eerder een intieme beurtrol.
Watlab
Het Watlab is een atelier, een broedplek, een laboratorium op de zolder van De Studio in Antwerpen, waar de residenten dag en nacht terecht kunnen om elk aan hun eigen projecten te werken, en samen in gesprek gaan over het creatieproces.
Meer over dit project
Ravi Rosoux (2001) is een hopeloos geval. Hij heeft het schrijven per toeval ontdekt bij een dichtwedstrijd op zijn
Ravi Rosoux (2001) is een hopeloos geval. Hij heeft het schrijven per toeval ontdekt bij een dichtwedstrijd op zijn middelbare school en raakt er nu niet meer vanaf. Hij probeert het kwijt te spelen op bierviltjes en in notitieboekjes, achtergelaten op het openbaar vervoer. Er ligt reeds een stapel onleesbaar handschrift in Charleroi, de eindhalte van zijn trein naar Brussel waar hij school liep aan het RITCS. Hij is gepubliceerd in Klugerhans, Roergebied, stond op de shortlist van VloedSchrijft en heeft buiten het schrijven een maakresidentie gevolgd op KONVOOI. Momenteel werkt hij aan zijn debuutroman en overigens aan de dingen die hem daarvan afleiden en terug naartoe brengen.
...