In gesprek met Agnes Sabitova
Agnes Sabitova is thuis in drie talen (Russisch, Nederlands en Engels) en in thema’s als identiteit, taal en familiestructuren. Ze schrijft kortverhalen en werkt in het Watlab aan haar eerste roman. Ik ging met haar in gesprek over ontworteling, identiteit, en de invloed van sociale bubbels, maar ook de warmte van samen eten en hoe dit herinneringen en verhalen oproept. In haar tijd bij het Watlab wil ze proberen om koken en literatuur samen te brengen.
Door Diana Kistaubaeva
Het gevoel van niet alleen in het creatieproces te staan is enorm waardevol.
Hoe ben je bij Watlab terechtgekomen, en wat spreekt je aan om deel uit te maken van de residentieplek?
Ik wist al van het bestaan van VONK & Zonen en het Watlab, maar de residentie leek altijd een ver-van-mijn-bed-show. Het was pas toen mijn schoonzusje me wees op de open oproep dat ik dacht: ’dit is echt iets voor mij’. Na wat wikken en wegen, vooral vanwege de tijdsinvestering, heb ik uiteindelijk besloten om ervoor te gaan.
Wat me vooral aantrok, is het gemeenschapsgevoel. Je werkt aan je eigen project, maar je bent omringd door anderen die ook met hun creatieve processen bezig zijn. Het delen van struggles en creatieve oplossingen geeft enorm veel steun. Dat gevoel van niet alleen staan in het creatieproces is ontzettend waardevol. Er zijn al gesprekken geweest met andere Watlabbers waarbij ik dacht: ‘oh, daar zat ik twee weken geleden ook mee’. Dat helpt enorm om verder te komen.
Hoe denk je dat het Watlab jouw creatieve proces concreet kan verrijken?
Ervaring delen is daarbij cruciaal. Tot nu toe heb ik vooral in mijn eentje geschreven. Dat voelt soms als een eiland, waarin je alles zelf moet oplossen. Hier kun je spiegels vinden, mensen om mee te praten, andere perspectieven op je werk.
Hoewel ik ervaring heb met het werken in een klasomgeving, zoals tijdens de Academie van Creatief Schrijven, is dat toch formeler. Hier bij Watlab voel ik meer ruimte voor open gesprek en dialoog. Door samen te werken met mensen die al gepubliceerd hebben of andere creatieve vormen verkennen, kom je tot rijkere oplossingen voor creatieve uitdagingen.
Wanneer ben je ontworteld, en wat betekent dat precies? Is ontworteling een illusie, of is iedereen in zekere mate ontworteld in onze gepolariseerde wereld?
Zijn er bepaalde thema’s die terugkeren in je werk?
Het thema waar ik momenteel het meeste mee bezig ben, is het terugkeren naar je wortels. Wanneer ben je ontworteld, en wat betekent dat precies? Is ontworteling een illusie, of is iedereen in zekere mate ontworteld in onze gepolariseerde wereld? We leven in een tijd waarin filterbubbels ons perspectief bepalen. Sociale media geven ons de illusie dat we gelijk hebben, maar de waarheid is zelden zwart-wit. Ik ben geïntrigeerd door het concept van spiegeling: hoe zien we de wereld door onze eigen perceptie? En hoe beïnvloedt dat onze verbondenheid met anderen?
Deze thema’s verwerk ik ook in mijn personages. Soms doen ze nare dingen, maar ik vraag me af: in hoeverre zijn zij een product van hun omgeving? Het zijn filosofische vragen, maar ik denk dat ze ons helpen om meer nuance in ons denken te brengen.
Zijn er specifieke kunstenaars, schrijvers of andere makers die jou inspireren?
Olga Tokarczuk inspireert me: haar manier van meerstemmig schrijven is geweldig. Ik ben net begonnen in De Jacobsboeken, en haar rijke taalgebruik blijft me fascineren. Qua beeldende kunst ben ik al jaren fan van Edward Hopper. Zijn minimalistische schilderijen lijken op het eerste gezicht simpel, maar ze hebben zo’n diepe gelaagdheid.
Daarnaast luister ik veel naar Litouwse en Russische folkloremuziek, vooral liederen die horen bij heidense feestdagen en cyclische rituelen. Dat inspireert me om in mijn werk ook die zoektocht naar verbinding en traditie te verwerken.
Zelfs in kleine Sovjet-appartementen verzamelde iedereen zich in die overvolle keukens om te eten, te praten en te discussiëren. Dat gevoel van samenhorigheid wil ik meenemen in mijn werk.
Eten speelt een belangrijke rol in je leven én je werk. Kun je daar iets meer over vertellen?
Eten is onlosmakelijk verbonden met wie we zijn. Het vertelt zoveel over waar we vandaan komen. Ik merk dat ik, zeker nu het winter wordt, vaak teruggrijp naar gerechten die mijn grootmoeder maakte. Bijvoorbeeld pelmeni, dat zijn kleine gevulde deegpakketjes. Die smaken dragen herinneringen met zich mee, een gevoel van heimwee.
Ook in mijn verhaal speelt eten een rol. Het verbindt mensen. Ik groeide op met een keuken als plek waar iedereen samenkwam. Zelfs in kleine Sovjet-appartementen verzamelde iedereen zich in die overvolle keukens om te eten, te praten en te discussiëren. Dat gevoel van samenhorigheid wil ik meenemen in mijn werk.
Wat hoop je mee te geven of te bereiken met de andere residenten in het Watlab?
Ik hoop vooral verbinding te creëren. Ik zou bijvoorbeeld graag een workshop organiseren waarin we koken en lezen combineren, misschien bereiden we gerechten uit boeken en gaan we daarover in gesprek. Wat vertelt eten ons over een verhaal of een personage? Het lijkt me een prachtige manier om te verbinden en nieuwe inzichten te krijgen.
Watlab
Het Watlab is een atelier, een broedplek, een laboratorium in de Blikfabriek in Hoboken waar de residenten dag en nacht terecht kunnen om elk aan hun eigen projecten te werken, en samen in gesprek gaan over het creatieproces.
Meer over dit project
Agnes Sabitova (1990, Klaipeda) is thuis in drie talen (Russisch, Nederlands en Engels). Ze behaalde haar Bachelor
Agnes Sabitova (1990, Klaipeda) is thuis in drie talen (Russisch, Nederlands en Engels). Ze behaalde haar Bachelor of Arts in Middelburg en volgt sinds academiejaar 2023-2024 lessen aan de Schrijversacademie van Creatief Schrijven. In haar literaire werk verkent ze thema’s als identiteit, taal en familiestructuren. Ze schrijft kortverhalen en werkt momenteel aan haar eerste roman. De komende tijd richt ze zich op een verkenning van het wij-perspectief in hedendaagse fictie: hoe schrijf je een collectief personage? Daarnaast onderzoekt ze manieren om favoriete boeken op een nieuwe manier te ervaren door koken, eten en lezen te verbinden.
...
