In gesprek met Paul Verrept

Met elks een kop koffie verkeerd - Paul had melk-voor-wie-wil meegenomen - gingen we in de Cantin in gesprek. Paul Verrept is schrijver, grafisch ontwerper en tekenaar. In het Watlab werkt hij aan zijn nieuwe novelle. Hij noemt zichzelf een onrustig mens en bijgevolg een onrustig maker. Tekenen en schrijven zijn voor hem - hoe verschillend ook - vormen van bevrijding. Verder geniet hij ervan om rond te lopen in de kunstwereld. Met een elegante sjaal over zijn schouder vertelde hij openhartig over tafels die op je kunnen wachten, het belang je eigen stem te aanvaarden en hoe zelfs sputterende motors je toch iets kunnen opleveren.

Door Veerle De Caestecker

Waar ben je op dit moment mee bezig?

Ik ben een nieuwe novelle aan het schrijven. De werktitel is ‘Achtervolgingen’, maar dat zal vast nog veranderen. Het zit momenteel nog in die eerste fase waarin de inhoud heel snel en voortdurend transformeert, dus ik kan er niet zoveel over zeggen. Het is nog niets definitiefs, maar ik vind het wel al spannend. Ik moet het nog een beetje bij elkaar zien te houden en een evenwicht zoeken.

Op welke manier denk je dat Watlab voor je schrijfproces aan je novelle een meerwaarde kan zijn?

Volgens mij is het voor het schrijven soms goed om ergens weg te gaan, om veel achter te laten. Dat is ook mijn plan in het Watlab: komen werken zonder enig ander gedoe. Dat doet me een beetje denken aan de Kunstacademie, waar ik anderhalf jaar les heb gevolgd: het feit dat er ergens een tafel en een stoel op mij wachten is, hoe weinig het ook lijkt, enorm motiverend. Alsof er naar mij en mijn werk uitgekeken wordt. Het helpt ook om een omgeving met anderen te delen. Het feit dat ze er zijn zal mij onwaarschijnlijk aanzetten om mijn tijd minder te verdoen; zoals een sportman die toch wat harder loopt wanneer er publiek aanwezig is. En de koffie is ook fijn natuurlijk. (lacht)

Hoe organiseerde je vóór het Watlab je werk?

Ik schrijf echt overal; ik ben daar behoorlijk onrustig in. Nu heb ik thuis in mijn werkkamer vijf tafels staan en ik schrijf aan ze allemaal. Op één van die tafels staat een groot scherm voor mijn ontwerpwerk, maar de andere tafels zijn leeg. En iedere dag is het opnieuw alsof ik van nul af aan begin; moet ik eerst de nodige spullen samenzoeken. Daarnaast ga ik ook best vaak fietsen. Dan stop ik even aan een bankje om daar wat te schrijven. En het gebeurt wel vaker dat ik aan het eerstvolgende bankje meteen weer moet stoppen omdat ik op die vijftig meter op iets nieuws gekomen ben. Maar ik schrijf ook graag in een café; dat rumoer werpt me op de één of andere manier terug op mezelf. En zo ben ik iedere dag bezig en als ik na een jaar al mijn werk naast elkaar leg, blijkt dat toch een aanzienlijke, coherente hoeveelheid te zijn. Daar zitten slechte dingen tussen, goede én af en toe hopelijk ook een paar zeer goede dingen.

Je hebt al met verschillende mensen samengewerkt. Is dat iets waar je bewust naar op zoek bent?

Ik vind het een fijne afwisseling met alleen werken. Al is het niet altijd makkelijk. Ik heb me vaak gemoeid met theatervoorstellingen van mijn teksten. En ik heb andermans teksten geïllustreerd en voor andere illustratoren geschreven. Theatermaakster Clara van den Broek, illustratrice Ingrid Godon, regisseur Wouter Van Looy, auteur Bart Meuleman, acteurs Sara De Bosschere en Luc Nuyens, en choreograaf Marc Vanrunxt zijn kunstenaars met wie ik vaak en intens samenwerkte, die een belangrijke rol spelen in mijn werk. Het zijn mensen die dingen kunnen die ikzelf niet kan. Paradoxaal genoeg maakt dat het gemakkelijker om mijn eigen stem te aanvaarden. Als bariton moet ik geen sopraan partijen proberen zingen, want dat werkt zo niet. In samenwerkingen kan je uit volle borst met elkaar zingen en dat klinkt soms verrassend, soms confronterend en bijna altijd verrijkend.

Wie of wat inspireert jou?

Cynan Jones momenteel heel erg. Hij schrijft zeer gedetailleerd en toch bondig. Daar kan ik echt van leren. Daarnaast vind ik rondlopen in de kunstwereld ook altijd intrigerend. Ik ga bijvoorbeeld graag naar tentoonstellingen, en dat hoeven niet altijd werken te zijn die ik écht goed vind. Maar als ik naar iets kijk dat met aandacht gemaakt is, opent dat bij mij haast altijd deurtjes in mijn hoofd.

Heb je in je schrijfproces soms last van blokkades?

In mijn schrijfproces ga ik wel echt van obstakel naar obstakel. Er is iets dat me voortdurend lijkt tegen te werken. Er zit wat vuil in mijn motor. (lacht) Andere mensen starten hun wagen en vertrekken, terwijl ik na zeven meter weer stilsta en mijn motorkap moet opendoen. Dat is vaak frustrerend, maar ik denk en hoop dat het ook iets oplevert: dat het mijn eigen toon en stijl bepaalt. Die anderen geraken misschien veel verder met hun wagens, maar ik ben er langer en ik ben er misschien wel méér. Bij tekenen gaat dat voor mij iets makkelijker. Dat doe ik ook al veel langer. Tijdens het tekenen voel ik echt een rechtstreekse verbinding met dat heel kleine kind in mij. Dat is voor mij een vorm van ongecompliceerd plezier, van een lijntje zetten en zien wat er komt.

Is die verbinding met je innerlijke kind de reden waarom je zoveel jeugdboeken geschreven en geïllustreerd hebt?

Vroeger schreef ik inderdaad meer voor jeugd, maar dat is stilaan aan het veranderen. Volgens mij wordt het publiek waarvoor ik schrijf steeds ouder en op dit moment schrijf ik vooral voor volwassenen. En de eerste lezer waarvoor ik schrijf, ben ik altijd zelf, dus of het thema dat ik uitzoek nu uiteindelijk voor kinderen, jonge mensen of tachtigplussers zal zijn, ik ga zelf altijd eerst iets met dat thema moeten voelen, er iets in moeten vinden.

Zijn er doorheen je verschillende werken thema’s die steeds weer opduiken?

Ik kom best vaak op hetzelfde spoor terecht. Dat is iets waar ik me vroeger nogal tegen verzette, maar nu denk ik: ‘misschien heb ik hét gewoon nog niet verteld’. Voorbeelden van zo’n thema’s zijn een verlangen naar bevrijding, claustrofobie en onrust. Ik heb het vaak over mensen die nooit gaan zitten, die voortdurend rondlopen in een stad of dorp of thuis. Dat ontheemd zijn in je eigen wereld komt vermoedelijk terug omdat ik zelf een heel onrustig mens ben.

Is er een werk waarin deze onrust het meest komt bovendrijven?

Porselein gaat over een kind dat door zijn moeder opgesloten wordt in een kamer en moet beloven om nooit achter een gordijn te kijken, omdat hij niet tegen het licht zou kunnen. Enfin, hij zit daar in die kamer, en er is eigenlijk verder niets. En wat kan hij anders doen dan beginnen tekenen? Vroeg of laat kijkt hij toch achter dat gordijn natuurlijk. Hij ziet dat daar geen raam is. Het is gewoon een muur. Uiteindelijk tekent hij zelf een venster op die muur en springt er doorheen, de vrijheid in naar buiten. Van dat boek is ook een voorstelling gemaakt en die scène waarin dat raam getekend wordt, was echt prachtig. Dat is eigenlijk wie ik ben: dat ventje dat dat raam tekent en zo naar buiten gaat. Tekenen en schrijven zijn voor mij in dat opzicht echt bevrijdingen. Ik heb ze nodig, anders krijg ik het benauwd.