De Eenzame Uitvaart
De Eenzame Uitvaart geeft een laatste poëtisch saluut aan mensen die meestal buiten de boot vielen tijdens hun leven en zonder aanwezigheid van naasten worden begraven. Wat rest is enkel nog het kleine ritueel: de urn of de kist, de bloemen en het gedicht.
Met het project maken we eenzaamheid die meestal verborgen blijft, zichtbaar.
Jaarlijks sterven een hoog aantal mensen zonder dat iemand naar hen omkijkt. De Eenzame Uitvaart zorgt voor een gelegenheidsgedicht speciaal voor de overledene die de dichter voordraagt op de uitvaart. Een eerbetoon aan de eenzaamheid, de vergeten dood.
Het respect en de solidariteit voor medeburgers staan centraal. Omdat niemand zomaar mag sterven, zonder dat iemand naar hen omkijkt. Met de verkregen informatie, die soms zeer summier is, onderzoeken de dichters het leven dat de overledene leidde. De dichter van dienst schrijft een persoonlijk gedicht waarmee de overledene ten grave wordt gedragen.
Telkens wanneer er een eenzame uitvaart plaatsvindt, wordt er naast het nieuwe gedicht, en een uitgebreide verslaglegging over de zoektocht naar het mogelijke geleide leven en de weg naar de uitvaart gepubliceerd op de website.
over het project
Het oorspronkelijke idee van De Eenzame Uitvaart is geïnitieerd door Bart FM Droog, dit het destijds tot zijn taak rekende als stadsdichter van Groningen om gedichten te voorzien voor eenzaam gestorvenen. Sinds 2002 brengen dichters ook in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Nijmegen en andere Nederlandse steden een bijzonder saluut aan overledenen die verder geen bezoek op hun uitvaart hebben. De landelijke coördinatie was jarenlang in handen van F. Starik. Na zijn overlijden in 2018 nam Joris van Casteren het stokje over.
Maarten Inghels bracht het initiatief naar Antwerpen in 2009. Toenmalig stadsdichter Joke van Leeuwen schreef het eerste gedicht voor mevrouw J.V.L.
Het initiatief is sins 2015 ook ingevoerd in Leuven waar Peter Mangel Schots coördinator is. Sinds 2018 draagt Yella Arnouts de eenzame uitvaart in Antwerpen. In 2023 is de werking uitgebreid naar Brugge in samenwerking met Vierkant tegen Eenzaamheid, waar Tania Verhelst de stadscoördinator is.
Bij vragen over De Eenzame Uitvaart kun je terecht bij Lotte Lola Vermeer, de nationale coördinator van het project via lotte.lola.vermeer@vonkenzonen.be
op de hoogte blijven
Wil je in de toekomst op de hoogte blijven van de verslagen en gedichten van De Eenzame Uitvaart?
Publicaties & evenementen:
De eenzame uitvaart, 40 verhalen en gedichten bij vergeten levens (2013).
Maarten Inghels blikt terug op de vijf jaar waarin hij coördinator en dichter was. Verhalen over de anonieme doden die hij mee naar hun laatste rustplaats begeleidde.
Een niemand die iemand werd (2016)
In het Maagdenhuismuseum werden ten tijde van de tentoonstelling over Arm en Rijk, eenzame uitvaart gedichten voorgedragen. Daarna volgde een panelgesprek over vereenzaming en identiteit.
Met: Maarten Inghels, F. Starik, Charles Ducal, Joke van Leeuwen, Peter Mangel Schots, Inge van Kerckhoven, Vanessa Broes, Daniel Christiaens (conservator Maagdenhuismuseum), prof. dr. Danielle Dierckx (departement Sociologie aan de Universiteit Antwerpen) & jazz saxofonist Ben Sluijs.
In samenwerking met het OCMW
Das Einsame Begräbnis – Geschichten und Gedichte zu vergessenen Leben (2016)
Edition Korrespondenzen bracht een Duitse vertaling van een aantal uitvaarten. Gekozen uit de drie Nederlandstalige uitgaven; ‘De eenzame uitvaart’ & ‘Een steek diep’ van F. Starik, en ‘De eenzame uitvaart’ van Maarten Inghels, Antwerpen).
De teksten werden vertaald door Stefan Wieczoreck.
The lonely funeral - poets at the gravesides of the forgotten (2018)
Engelse vertaling, uitgegeven door ARC Publications
Partners van dit project
EENZAME UITVAART NR. 106, MEVROUW E.K.
Mevrouw E.K. is geboren op 22 oktober 1956 te Fredeburg in Duitsland en in haar woning te Antwerpen overleden op 13 augustus 2016. Haar asuitstrooiing vond plaats op dinsdag 30 augustus 2016 op begraafplaats Schoonselhof. De Duitse ambassade is nog op zoek naar nabestaanden, maar tot op heden zonder resultaat. Er werd voor een begraving gekozen opdat mogelijke familie een bezoek kan brengen. Dichter van dienst was Lies Van Gasse.
Boven het grote, rode huis hangt de lucht strak als een laken,
maar dooraderd en betrokken, in een textuur waar ik van hou.
Tussen een zendmast en wat boeken span ik mijn opgelaten vel,
naar armen die luchten zoeken. Ik heb je nooit ontmoet,
maar ik herken je wel: je slepende stap van de gouden poort
naar het glazen huis, je over de tramsporen struikelende tongval
– je spreekt een taal die niet de mijne is,
maar die ik niettemin herken, en zo
vraag ik me af wat je hier bracht,
en hoe, en waar vandaan –
Boven mijn fiets, die ik net als jij tegen de gevel heb gegooid,
waar die klettert als een losgelaten schreeuw tegen de ochtend,
daar hangt nu een wolk: donker, zacht en eeuwig.
Zo zijn wij allemaal begonnen: licht dooraderd en betrokken,
met die waterige ogen, eeuwig starend naar hetzelfde blauw.
EENZAME UITVAART NR. 109, MEVROUW A.C.
Mevrouw A.C. is geboren op 24 juni 1920 te Hasselt en in woonzorgcentrum Sint-Anna te Antwerpen overleden op 4 maart 2017. Haar asuitstrooiing vond plaats op maandag 13 maart 2017 op begraafplaats Schoonselhof. Mevrouw A.C. babbelde graag, maar dementeerde. Ze had nog een dochter. Dichter van dienst was Joke van Leeuwen.
Voor A.C.
Al dat voorbij. De man ooit aan uw zijde
het leven dat u schonk, het houvast van het
denken, dat even nog iets weten werd en
dan verglijden. U hield van aanspraak
zie ons hier nu staan, we maken het wat
minder stil voor u, een beetje leven.
U had er vast iets van gezegd, zo’n grote auto
voor zo’n kleine urn, iets tegen dat voorbij
dat weer vergeten, u die zo graag iets zei.
Deelnemende dichters
|
Peter Mangel Schots |
Website | |||
|
Mustafa Kör |
Website | |||
|
Lies Van Gasse |
Website | |||
|
Maarten Inghels |
Website | |||
|
Paul Bogaert |
Website | |||
|
Joke van Leeuwen |
Website | |||
Jan Aelberts |
Website | ||||
|
Max Temmerman |
Website | |||
|
Peter Theunynck |
Website | |||
|
Stijn Vranken |
Website | |||
|
Andy Fierens |
Website | |||
|
Yella Arnouts |
Website | |||
|
Reine De Pelseneer |
Website | |||
|
Charles Ducal |
Website | |||
|
Herlinda Vekemans |
Website | |||
|
Lieve Desmet |
Website | |||
|
Alain Delmotte |
Website | |||
|
Annmarie Sauer |
Website | |||
|
Hilde Keteleer |
Website | |||
|
Bart Stouten |
Website | |||
|
Delphine Lecompte |
Website | Delphine Lecompte is dichter, columnist, pyromaan, punker en misfit. Ze houdt van alpaca's, van mismaakte rottweilers, van Francis Bacon, van ijsjes, van Thin Lizzy en van Griekse black metal. |
|
|
|
Delphine Lecompte is dichter, columnist, pyromaan, punker en misfit. Ze houdt van alpaca's, van mismaakte rottweilers, van Francis Bacon, van ijsjes, van Thin Lizzy en van Griekse black metal.
|
|||||