De Eenzame Uitvaart van mevrouw P. in Antwerpen

De eenzame uitvaart van mevrouw P.
Antwerpen, Schoonselhof,
woensdag 25-01-2023
Verslag & gedicht door Yella Arnouts

Op maandag 23 januari in de late namiddag ontvang ik een oproep per mail van een psychiatrisch verpleger I.Z. die werkt voor de dienst Welzijn van de stad Antwerpen. Hij schrijft dat hij, samen met een maatschappelijk werker, een cliënte ‘verloren heeft aan eenzaamheid en tekort aan middelen’. En of een dichter van De eenzame uitvaart mee zou kunnen helpen aan een waardig en sereen afscheid van de overledene.

De uitvaart is gepland op woensdag 25 januari om 13:30. Dat is kort dag. De dichters die ik contacteer zijn niet vrij op woensdagmiddag. Ik besluit zelf een gedicht te schrijven. Het grijpt me aan hoe belangrijk het voor de hulpverlener en zijn collega is om bij het afscheid van mevrouw P. gesteund en omringd te worden.

Mevrouw P. bleek zowel mentale als financiële problemen gekend te hebben. Zo moet iemand geweest te zijn die erg gesteld was op haar zelfstandigheid, maar die mede daarom moeizaam hulp toeliet. Dit verneem ik uit de afscheidsbrief die de verpleegkundige maandagnacht geschreven heeft en die hij me toestuurt dinsdagochtend. Ik ben ook geraakt door de woorden als ‘panache’ en ‘power’ waarmee hij mevrouw P. in zijn brief omschrijft. Deze woorden moeten het kloppend hart worden in mijn gedicht. Ze zinderen in mij terwijl ik zit te schrijven.

Woensdagmiddag, het is een koude grijze, winterdag, zijn we iets te vroeg, de verpleegkundige, de maatschappelijk werker en ik, op de parking van mortuarium Aster op het Schoonselhof. We besluiten binnen in het mortuarium op de ceremoniemeester te wachten en praatten verder over mevrouw P. Zij is 73 jaar geworden. Zij moet afkomstig zijn geweest van Parijs. Ik luister naar de problemen die hulpverleners kunnen ondervinden. Dat ze soms het gevoel hebben tekort te schieten, te laat te komen.

Tezamen met de ceremoniemeester Stefaan stappen we bedachtzaam achter de corbillard tot aan de strooiweide. Stefaan vraagt I.Z. zijn brief voor te lezen. Het is een bijzonder intense brief waarin ik een mooie, oprechte betrokkenheid van de hulpverlener ervaar. Na zijn woorden lees ik mijn gedicht.

Bij de uitvaart van mevrouw P.

U moet een dame zijn geweest
met power, een dame met panache.

Zoals zovelen viel u
uit deze stad die veel te groot,

onder een hemel die veel te leeg,
in uw kleinste kamer ongezien

voor de ogen van de dood.

En nu - de dag is ijzig grijs - een kleine
kring van mensen stilstaat

om uw as, gloeien de vragen op.
Waar kwam u vandaan, wat is u aangedaan?

Tot iemand getuigt dat u een dame was
met power, een dame met panache.

U hebt geleefd. Uw schoonheid en
uw strijd zijn niet onopgemerkt gebleven.

- Yella Arnouts

Terwijl de iPad van de ceremoniemeester zachtjes een troostend muziekfragment speelt, strooit Stefaans collega de as uit. Stefaan sluit het ritueel af met een uitnodiging tot een laatste groet aan mevrouw P. Daarna danken we elkaar voor dit korte maar even intense als serene samenzijn.