Hellemonden
De toeschouwer kon tussen 2014 en 2018 op eigen tempo het parcours op Linkeroever afleggen waarlangs 20 grafzerken in kunststof waren opgesteld, die qua vorm gelijken op de uniforme graven op de door de Commonwealth War Graves Commission beheerde soldatenkerkhoven.
Aan elke van deze graven, waarin kleine geluidsboxen verwerkt waren, kon de bezoeker een ander, door een acteur ingelezen gedicht van een oorlogsdichter beluisteren. Elk gedicht was beschikbaar in de taal van de dichter, alsook in het Nederlands, Engels, Frans en Duits. Niet enkel bekende Engelse war poets kwamen aan bod, maar ook o.a. Belgische, Franse, Duitse, Russische, Amerikaanse, Turkse, Armeense en Servische dichters.
Hellemonden was niet enkel bedoeld om op soldatenkerkhoven te worden opgesteld, maar werd ook op andere openbare plekken uitgebouwd.
“They were in one of many mouths of hell”
Lazaret
Overal ritselt er stro.
Pront staren er stompjes kaars.
In de kerk, haar nachtelijke gewelf,
zwerven zuchten en onderdrukte woorden.
Het stinkt naar bloed, vuil, stront en zweet.
Onder gerafelde uniformen druipt verband.
Plakkende, rillende ledematen, vervallen gezichten.
Half opgericht buigen de stervende hoofden.
In de verte dondert het onweer van de slag,
dag en nacht, zwaar klagen, grimmig morren –
en de stervenden, geduldig wachtend op hun graf,
galmt het in de oren als woorden van God.
Wilhelm Klemm
Duitsland, 1896-1968
Partners
